Basic HTML Version
9
Forum Medycyny Rodzinnej 2012, tom 6, nr 1, 1–13
Marcin Kosobudzki, Alicja Bortkiewicz
Genetyczne uwarunkowania
chorób układu krążenia
nia tego białka w osoczu, co ma związek
z adeniną (sprzężona z allelem T235) w po-
zycji (-6) ułatwiającą przyłączenie odpo-
wiednich czynników transkrypcyjnych [15].
Gen kodujący konwertazę
angiotensyny
Gen ACE (kodujący konwertazę angioten-
syny) może odgrywać dużą rolę w predyspo-
zycji do nadciśnienia tętniczego. W obrębie
tego genu może dojść do polimorfizmu in-
sercyjno/delecyjnego (I/D), czyli obecności
lub braku 287 par zasad (pz) w 16 intronie
genu ACE [23]. W regionie delecyjnym zlo-
kalizowany jest 13-nukleotydowy motyw si-
lencera. Może to sugerować duże znaczenie
funkcjonalne, ponieważ brak silencera
u osób z allelem D najczęściej prowadzi do
zwiększonej ekspresji genuACE oraz w kon-
sekwencji do wyższej aktywności ACE w su-
rowicy oraz tkankach. Badania na temat
polimorfizmu I/D genu ACE przynoszą
sprzeczne rezultaty, część prac nie potwier-
dza zależności między polimorfizmemACE
a nadciśnieniem, natomiast inne opisują
znaczny związekmiędzy nadciśnieniemoraz
występowaniem allelu insercyjnego [15].
KARDIOMIOPATIE
Kardiomiopatie to heterogenna grupa cho-
rób mięśnia sercowego związanych z zabu-
rzeniami mechanicznymi i/lub elektryczny-
mi, które przeważnie objawiają się przero-
stem lub powiększeniem komór i mają pod-
łoże genetyczne. Kardiomiopatie można
podzielić na dwie główne grupy: podstawo-
we (pierwotne), do których zaliczamy te
o podłożu genetycznym, mieszanym (gene-
tycznym/niegenetycznym), nabytym, oraz
drugorzędowym (wtórne) — kardiomiopa-
tie te wykazują patologiczne zaangażowanie
w rozwój choroby mięśnia sercowego [24].
Kardiomiopatia przerostowa
Kardiomiopatia przerostowa (HCM,
Hyper-
trofic Cardiomiopathy
) jest pierwotną hete-
rogenną chorobą mięśnia sercowego wystę-
pującą z częstością około 1 na 500 osób
w ogólnej populacji osób dorosłych. Dzie-
dziczy się autosomalnie dominująco. Cha-
rakteryzuje się nieprawidłowymprzerostem
mięśnia nieposzerzonej lewej komory, nie-
wywołanym innym schorzeniem układu krą-
żenia lub chorobą układową. Jest jedną
z najczęściej występujących kardiomiopatii.
U młodych osób (w tym wyczynowych spor-
towców) HCM stanowi częstą przyczynę
nagłej śmierci sercowej (SCD,
sudden car-
diac death
), może także powodować zgon
lub inwalidztwo w każdym wieku [25].
Różnorodne mutacje genów
kodujących białka kurczliwe
Kardiomiopatia przerostowa jest powodo-
wana przez pojedyncze mutacje punktowe
w obrębie genów dla białek aparatu kurcz-
liwego kardiomiocytu. Przyczynę HCM sta-
nowi mutacja któregokolwiek z 11 genów
kodujących białka sarkomeru sercowego,
który jest zbudowany z grubych i cienkich
włókien. Białka te pełnią funkcje struktural-
ne, kurczliwe i regulatorowe. Geny łańcucha
ciężkiego beta-miozyny (MYH3), genu biał-
ka C wiążącego miozynę (MYBPC3) i genu
sercowej troponiny T (TNNT2) są obarczo-
ne największą liczbą mutacji (ponad połowa
przypadków HCM). Rzadziej występują
mutacje takich genów jak: tityny (TTN), re-
gulatorowego lekkiego łańcucha miozyny
(MYL2), zasadniczego lekkiego łańcucha
miozyny (MYL3),
a
-aktyny (ACTC),
a
-tro-
pomiozyny (TPM1), sercowej troponiny I
(TNNI3). Większość z około 400 dotychczas
zidentyfikowanychmutacji tomutacje zmia-
ny sensu spowodowane zamianą jednej resz-
ty aminokwasowej na inną. Pojawiają się
także delecje, inercje i mutacje
splice site
—
które oddziaływają na miejsca wpływające
na proces składania RNA. Geny modyfiku-
jące i czynniki środowiskowe, obok mutacji
będących przyczyną choroby, mogą wpłynąć
na fenotypową ekspresję HCM. Należy za-
Kardiomiopatie to
heterogenna grupa
chorób mięśnia
sercowego związanych
z zaburzeniami
mechanicznymi i/lub
elektrycznymi