WSTĘP. Prawidłowe żywienie młodzieży należy do najważniejszych czynników wpływających na rozwój fizyczny, dobre samopoczucie, zdolność do uczenia się i kondycję zdrowotną w dalszym okresie życia. Na sposób żywienia młodych osób ma wpływ wiele czynników. Do najczęściej wymienianych należą: sytuacja materialna, poziom wiedzy żywieniowej rodziców/opiekunów, czas przebywania poza domem, oddziaływanie grupy rówieśniczej, mody w żywieniu, promocje żywności oraz medialne kreowanie szczupłej sylwetki. Popełniane błędy mogą hamować przebieg procesów wzrostowo- rozwojowych, pogarszać stan psychiczny i zwiększać ryzyko zachorowań na choroby dietozależne.
MATERIAŁ I METODY. Badania wykonano zimą 2008 roku w grupie 55 wolontariuszy (24 dziewcząt i 31 chłopców), uczniów jednego z liceów ogólnokształcących w Szczecinie. Informacje na temat spożycia żywności uzyskano metodą bieżącego notowania w ciągu 7 dni. W dietach młodzieży wyliczono zawartość 28 składników pokarmowych przy użyciu programu komputerowego "Dietetyk 2" (IŻŻ, Warszawa). W surowicy krwi licealistów (po uzyskaniu zgody Komisji Bioetycznej) wykonano analizę profilu lipidowego (cholesterol całkowity, cholesterol frakcji HDL i frakcji LDL oraz triglicerydy) przy użyciu fotometru EPOLL 20. W metodzie enzymatycznej stosowano odczynniki firmy BioSystems. Stan odżywienia uczniów określono za pomocą wskaźnika masy ciała (BMI, body mass index).
WYNIKI. Diety uczniów zawierały za mało składników energetycznych i wielu spośród analizowanych składników pokarmowych w stosunku do dziennego zapotrzebowania. Niedobory były bardziej widoczne w przypadku dziewcząt. Średnie stężenie cholesterolu, jego frakcji oraz triglicerydów w surowicy krwi uczniów było w normie. U dziewcząt wynosiło: 159,0 mg/dl (cholesterol całkowity), 58,0 mg/dl (cholesterol frakcji HDL), 82,2 mg/dl (cholesterol frakcji LDL) i 93,5 mg/dl (triglicerydy), a u chłopców odpowiednio: 152,1 mg/dl, 52,9 mg/dl, 79,6 mg/dl oraz 97,9 mg/dl. Średni wskaźnik aterogenności diety Keysa przekraczał przyjęte wartości referencyjne (dziewczęta 48,6, chłopcy 50,3), a wielkość ilorazu P/S była zbyt niska (0,34-0,35). Średnie BMI w badanej grupie dziewcząt wynosiło 20,7 kg/m², a w grupie chłopców - 21,8 kg/m². Około 17% chłopców miało nadwagę.
WNIOSEK. Skład diet uczniów ze Szczecina może oddziaływać aterogennie.
Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2010, tom 6, nr 4, 196-200